روز كتاب و كتابخواني؛ گشتي در ميان شگفت انگيزترين كتابخانه هاي دنيا  

 اغلب ما درس خواندن در كتابخانه را تصور كرده‌ايم اما براي بسياري از ما اين مقوله در حد يك تصور باقي مانده است. خاطره‌اي كه بيشتر ما از كتابخانه داريم با آنچه در تصاوير و فيلم‌ها مشاهده كرده‌ايم گاهي زمين تا آسمان فرق مي‌كند. براي ما انسان‌ها كه معمولاً در محيط خانه به دنبال يك جاي گرم و نرم براي مطالعه مي‌گرديم، صندلي‌هاي خشك كتابخانه چندان جذاب به نظر نمي‌رسند، هرچند در فضاي منزل نيز كمتر با جايي آرام و دنج براي مطالعه برخورد مي‌كنيم. نتيجه آنكه اغلب ما در دوران دانشجويي، به‌ناچار مجبور به استفاده از كتابخانه شده‌ايم و نبود فضايي مناسب براي مطالعه را يكي از دلايل عدم تمايل به كتاب و كتاب خواني مي‌دانيم. داستان هر چه كه هست، روز ملي كتاب و كتاب خواني بهانه‌اي شد تا نگاهي به جذاب‌ترين كتابخانه‌هاي سرتاسر دنيا داشته باشيم و با بناهايي منحصر به فرد و دوست‌داشتني آشنا شويم. با خوگر همراه باشيد.

بارها پيش آمده كه با ديدن تصاويري از كتابخانه‌هاي جذاب دنيا آه از نهادمان بلند شده و به حال افرادي كه در اين اماكن رفت و آمد مي‌كنند، غبطه خورده‌ايم؛ كتابخانه‌هاي قديمي با چندين قرن قدمت و نمونه هاي جديدي كه ساخته هنرمندان و معماران نوظهور هستند.

كتابخانه عمومي شهر كانزاس

زيبايي هميشه به‌منزله طراحي مدرن و باشكوه نيست، بلكه گاهي از جلوه‌هاي بصري از ايده‌هاي ساده كه بارها در پيش چشم ما قرار گرفته‌اند، ناشي مي‌شود. كتابخانه عمومي شهر كانزاس ايالات متحده آمريكا از جمله اين موارد است. ديوارها و پاركينگ طبقاتي اين كتابخانه به طور دلربايي شبيه به كتاب‌هاي قرار گرفته در كنار هم هستند. اين كتابخانه قديمي در سال 1873 ساخته شد و در سال 2011 عنوان عجيب‌ترين كتابخانه جهان را از آن خود كرد. نماي بيروني اين بنا، به همت مسئولان آن با ديواري سنگي و منقوش به 22 كتاب كلاسيك معروف نظير «فارنهايت 451» اثر ري بردبري و «ارباب حلقه‌ها» نوشته جي آر تالكين پوشش داده شده است. اين كتابخانه به منظور جذب مخاطبان بيشتر اقدام به برگزاري جلسات شعر و موسيقي، بازي‌هاي تفريحي و پخش فيلم‌هاي سينمايي مي‌نمايد.

كتابخانه ساحلي ناندايهه چين

تصور كنيد در كتابخانه‌اي نشسته‌ايد و در منظره‌اي رو به ساحل مشغول مطالعه كتاب مورد علاقه خود هستيد. اين يك رؤيا نيست، بلكه تجربه‌اي است كه با حضور در كتابخانه ساحلي ناندايهه چين به دست خواهيد آورد.

قديمي‌ترين كتابخانه جهان

قرويين (Qarawiyyin) مكاني در شهر فاس واقع در كشور مراكش است كه عنوان قديمي‌ترين كتابخانه جهان را با خود به يدك مي‌كشد. اين كتابخانه 1359 سال پيش از ميلاد مسيح در اين شهر بنا شده است. در كتابخانه قرويين بيش از 4 هزار نسخه خطي وجود دارد كه از جمله آنها مي‌توان به قرآن مربوط به قرن نهم اشاره كرد.

كتابخانه Trinity College ايرلند

قصري از كتاب‌هاي قديمي با ساختاري چوبي را تصور كنيد. اينجا كتابخانه Trinity College بزرگ‌ترين مجموعه كتاب ايرلند است كه به عنوان مركز كپي رايت اين كشور نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد. تمام كتاب‌ها و مجلات جديد پس از انتشار براي قرار گرفتن در قانون كپي رايت به اين مكان ارسال مي‌شوند. هم‌اكنون در اين كتابخانه بيش از 6 ميليون نسخه مجله و كتاب نسخه چاپي و خطي وجود دارد.

كتابخانه اسكندريه مصر

كتابخانه اسكندريه مصر با معماري منحصر به فرد خود همچون نگيني در ساحل مديترانه مي‌درخشد. اين مكان در سال 2002 ميلادي با هدف ايجاد مركزي براي تبادل اطلاعات در دنياي اسلام تأسيس شد. به لطف معماري جذاب اين بنا، امروزه علاوه بر علاقه‌مندان به كتاب، گردشگران خارجي نيز از اين كتابخانه باشكوه ديدن مي‌كنند. كتابخانه اسكندريه توسط معمار مطرح اتريشي Snohetta/Hamza Consortium طراحي شد و ساخت آن نيز نزديك به چهار سال به طول انجاميد. اين كتابخانه سالانه بيش از 800 هزار نفر بازديدكننده دارد و به عنوان يكي از جاذبه‌هاي نوين گردشگري مصر شناخته مي‌شود.

ساخت اين كتابخانه بيش از 200 ميليون دلار هزينه در بر داشته و نزديك به نيمي از آن نيز توسط نهادهاي خارجي نظير سازمان ملل متحد تأمين شده است. با وجود اينكه اين مكان از ظرفيت پذيرش 8 ميليون كتاب برخوردار است، اما در حال حاضر تنها 250 هزار نسخه كتاب در آن نگهداري مي‌شود و متأسفانه بخش مربوط به مطبوعات و مجلات نيز خالي و بدون استفاده رها شده است.

كتابخانه اسكندريه از ساختماني 11 طبقه با بزرگ‌ترين سالن مطالعه جهان به مساحت 70 هزار متر مربع تشكيل شده است كه 4 طبقه از آن در زير زمين قرار دارد. در اين ساختمان 3 موزه، يك مركز نجوم، 7 مركز تحقيق و 9 نمايشگاه دائمي قرار دارد. البته ساخت اين بنا با توجه به كمبودهاي شديد بودجه با انتقادات فراواني همراه شد و منتقدان ساخت كتابخانه‌اي با اين ابهت و هزينه را در شرايطي كه نيمي از مردم مصر بي‌سوادند، كاري بي‌فايده عنوان كردند. جالب است بدانيد كه اين كتابخانه هر سال نزديك به 25 ميليون يورو بودجه دريافت مي‌كند، اما با اين وجود در برابر ساير كتابخانه‌هاي مطرح جهان حرفي براي گفتن ندارد.

كتابخانه بيرمنگام انگليس

كتابخانه 188 ميليون پوندي بيرمنگام با مساحت 35 هزار متر مربع در سال 2013 ميلادي، افتتاح شد. اين كتابخانه يك ساختمان شيشه‌اي شفاف است كه در نماي آن از طرح‌هاي فلزي جالب‌توجهي استفاده شده است. اين بنا به عنوان بزرگ‌ترين كتابخانه عمومي در انگلستان و بزرگ‌ترين مجموعه فرهنگي عمومي در اروپا شناخته مي‌شود.

كتابخانه پارك اسپانيايي

اين كتابخانه برخلاف نامش در كلمبيا ساخته شده است و ظاهري شبيه به تخت سنگ‌هايي سياه دارد كه آن را به يكي از كتابخانه‌هاي جذاب دنيا بدل كرده است. طراحي متفاوت اين ساختمان حتي در شكل قرارگيري پنجره‌ها نيز به چشم مي‌خورد. اين كتابخانه در خارج از شهر و در محله‌اي فقيرنشين بنا شده و به گفته طراح آن با هدف ارائه خدمات به مردم اين منطقه ساخته شده است.

كتابخانه سلطنتي دانمارك

الماس سياه نام كتابخانه‌اي سلطنتي در كپنهاگ دانمارك است كه در سال 1999 ساخته شد. اين بناي مدرن از يك بخش تمام شيشه برخوردار است كه شب‌ها با نور فراوان خود مي‌درخشد و نگاه‌ها را به خود جلب مي‌كند.

كتابخانه عمومي Villanueva

در نگاه اول شايد كتابخانه عمومي Villanueva چندان جالب توجه به نظر نرسد، اما با كمي دقت در نماي اين بنا متوجه وجود سنگ‌هاي ريز و درشتي بر روي ديوارها خواهيد شد. اين كتابخانه به طور كامل از مواد بومي ساخته شده است. سنگ‌هاي به كار رفته در نماي اين ساختمان از كف رودخانه‌هاي اطراف و چوب مورد نياز آن نيز از جنگل‌هاي محلي تهيه شده است. طراحي كتابخانه عمومي Villanueva توسط چهار دانشجو انجام شده و بر خلاف ظاهر سنتي آن از سيستم تهويه مطبوع برخوردار است.